Sách “THỰC HÀNH DIỆN CHẨN – ĐIỀU KHIỂN LIỆU PHÁP” (Phần 1.6)

Kỳ này tiếp tục đăng phần cuối và hết của phần II.NGUYÊN LÝ (thuộc TẬP MỘT: LÝ THUYẾT DIỆN CHẨNcủa cuốn sách):                                 III. HỆ THỐNG HUYỆT ĐẠO 1.     Hệ thống huyệt đạo trên vùng mặt Hệ thống huyệt đạo trên vùng mặt do GS TSKH Bùi Quốc Châu tìm ra dựa trên việc trị liệu cho các bệnh nhân nghiện ma tuý tại trung tâm cai nghiện Bình Triệu. Từ ngày 26/3/1980 là ngày thầy Bùi Quốc Châu tìm ra và áp dụng thử nghiệm huyệt số 1, sau đó lần lượt các huyệt khác như huyệt số 5 tìm ra ngày 30/3/1980, huyệt sô 0 tìm ra ngày 7/4/1980 huyệt số 3 tìm ra ngày 13/4/1980. Sau đó lần lượt dựa trên các nguyên lý phản chiếu, đồng ứng, thày đã tìm ra hơn 300 huyệt được đánh số từ 0 đến huyệt số 630 (Có một vài số không có huyệt). Hệ thống huyệt này là điểm đặc thù của phương pháp Diện Chẩn, chỉ tập trung trên vùng mặt (chính diện và bán diện)  khác hẳn với hệ thống huyệt đạo theo Đông Y dựa theo hệ kinh lạc, rải rác toàn thân và chỉ hơn 100 huyệt với tên riêng bằng tiếng Hán Việt. Vì DC có rất nhiều huyệt, có những huyệt dễ tìm, có huyệt khó tìm, có những huyệt chỉ có một, nhưng cũng có những huyệt có cả hai bên vùng mặt. Vì thế, khi sử dụng nên có bản đồ huyệt và Bảng tìm huyệt theo toạ độ.   2.     Bảng tìm huyệt trên mặt Hướng dẫn: Bạn đọc cần có Bản đồ huyệt (Các huyệt thường dùng 2003) bên cạnh. Khi cần tìm huyệt , hãy căn cứ vào 3 điều : Số huyệt : Từ huyệt số 1 – 630 ( có những số không có huyệt) Tuyến ngang: Đánh số thứ tự La Mã từ tuyến I – tuyến XII Tuyến dọc : Theo thứ tự ABC. Xuất phát từ tuyến O ngay chính giữa mặt đi ra hai bên từ vần A đến vần L ( 2 vần A – 2 vần L) Lưu ý: Có những huyệt nằm trên chính diện mặt và có những huyệt chỉ nhìn thấy ở hai bên  A. Các huyệt chính diện Huyệt số Tuyến ngang Tuyến Dọc MÔ TẢ 1 VII O Chính giữa sống mũi 3 VII-VIII G Trên đường dọc qua giữa con ngươi, Ngay trên gò má . 5 VIII D Trên 2 cánh mũi 6 X-XI G Trên đường dọc qua giữa con ngươi, hai bên cằm 7 IX B Hai bên nhân trung 8 V O Trên sống mũi – ngang 2 mắt 12 V B Trên sống mũi – ngang Huyệt 8 13 VI-VII G Trên đường dọc qua giữa con ngươi, ngay giữa gò má 17 IX E Hai bên mép 18 V C 19 VIII-IX O Điểm cao nhất của rãnh nhân trung 20 V A Chính giữa sống mũi – hai bên huyệt số 8 21 VI-VII B Hai bên sống mũi 22 XI-XII O Ngay chính giữa ụ cằm 23 VII-VIII O Chính giữa chóp mũi 26 IV O Chính giữa hai lông mày 29 X E-G Hai bên mép môi 31 VI-VII G Trên đường dọc qua giữa con ngươi Dưới hai mắt 32 VIII G Trên đường dọc qua giữa con ngươi phải (có 1 huyệt) 34 III-IV C-D Trên đầu 2 lông mày 35 VIII-IX B Hai bên nhân trung sát lỗ mũi 36 VIII-IX E-G Hai bên mép 37 VIII G Trên đường dọc qua giữa con ngươi trái (có 1 huyệt) 38 IX G Cuối 2 đường rãnh mép 39 VIII-IX E-G Hai bên mép ngang cánh mũi 40 VIII H Ngang huyệt 37 bên trái 41 VIII-IX H Giữa má phía dưới bên phải 43 VII-VIII O Trên sống mũi, dưới huyệt số 1 45 VII-VIII B Hai bên sống mũi ngang huyệt 43 47 VIII E Giữa đường rãnh mép phải 48 VIII D-E Trên mép phải gần cánh mũi 49 VIII-IX E-G Dưới đường rãnh mép phải 50 VIII-IX G Bên má phải sát huyệt 49 51 XII D Bên phải ụ cằm 52 VII-VIII D-E Sát đỉnh mép phải – trái là huyệt 58 53 IX-X O Phía dưới nhân trung, sát môi trên 58 VII-VIII D-E Sát đỉnh  mép trái –phải là huyệt 52 59 VI L Hai bên má, sát tai 61 VII-VIII D Trên Đỉnh hai mép . 63 IX O Chính giữa nhân trung 64 VIII-IX D Điểm thấp nhất của cánh mũi 65 IV C Góc trên lông mày 68 VI M-N 69 VI M 70 VIII-IX G Trên đường dọc qua giữa con ngươi, ngang cánh mũi trái 71 VII-VIII D-E 72 VIII-IX L 73 VI G Trên đường dọc qua giữa con người, ngay dưới mắt 74 VIII D-E Điểm giữa cánh mũi và mép 75 VIII-IX D-E Phía dưới huyệt 74 trên 2 cánh mũi 80 XII A-B 85 X-XI E Trên cằm, dưới hai khóe môi 87 XII O Điểm lồi nhất ụ cằm 89 XI E 91 VIII C 97 III-IV D-E Sát trên lông mày 98 III-IV H-K Sát trên điểm cao nhất của lông mày 99 III-IV G-H Sát trên điểm giữa lông mày 100 IV-V L-M Điểm cuối lông mày 101 XII B Trên ụ cằm 102 III-IV L-M Trên đỉnh lông mày 103 II O Chính giữa trán 104 XI G Hai bên cằm 105 XI H Hai bên cằm – sát huyệt 104 106 III O Giữa phần thấp của  trán - 107 III B 108 III-IV O Trên điểm giữa hai lông mày 109 IV-V O Dưới điểm giữa hai lông mày 113 IX D Hai bên nhân trung 120 VIII E Sát cánh mũi bên trái ( 1 huyệt) 121 VIII-IX D-E Sát phần dưới cánh mũi trái 123 II K Phần giữa 2 bên trán 124 II H Hai bên trán 125 II-III G 126 0 O Trên đỉnh giữa trán sát mép tóc 127 XI-XII O Giữa phần trên ụ cằm gần môi dưới 128 II-III G Trên trán – ngay đường trục qua mắt 129 III-IV L Phía trên phần cuối lông mày 131 V L 132 VIII K 133 VIII-IX K 143 VIII-IX O Điểm chính giữa 2 lỗ mũi  nhìn từ bên dưới 145 VII-VIII D-E 156 XI-XII D Hai bên ụ cằm 157 XI-XII D 159 XI-XII E 163 IX-X O 171 VII-VIII D-E Trên đường rãnh mép phải 173 VIII O Chính giữa đỉnh mũi 174 VII-VIII B Hai bên cánh mũi sát sống mũi 175 II B Giữa trán – hai bên huyệt 103 177 III-IV M-N Sát mí tóc hai bên thái dương  - phía trên lông mày. 178 VIII B Hai bên đỉnh mũi trên cánh mũi 179 IV-V C-D 183 IV M-N 184 VI-VII B Điểm  giữa mũi hai bên sống mũi 185 II-III M-N Sát mí tóc thái dương 188 IV-V B-C Điểm giữa hai lông mày và sống mũi 189 VI O Dưới 2 mắt ngay trên sống mũi 196 IV-V A-B Ngang mí mắt trên phần lõm của sống mũi 197 II C 209 V-VI D 210 O-I D Dưới mi tóc 215 III L-M 216 III-IV H 217 IV-V L Dưới thái dương – ngang đuôi lông mày 218 III-IV K 219 O D 222 X G 226 X-XI D-E 227 X-XI B 228 IX-X D-E 229 X H 233 VIII G-H Trên gò má phải – hợp với huyệt 41 và 50 thành tam giác Gan. 235 XI-XII O Phía trên ụ cằm 236 X-XI O 240 IV B 247 VIII-IX O  Giữa nhân trung – dưới huyệt 19 253 VIII-IX O-A Sát hai lỗ mũi nhìn từ dưới lên 254 XII A-B Phía dưới ụ cằm 255 XII B-C 256 XII D-E Hai bên cằm 257 XII E-G Ngang ụ cằm ở hai bên cạnh cằm 267 III-IV G Chính giữa hai lông mày 268 III-IV E Phần bên trong trên hai lông mày 269 VII-VIII H Phần nổi cao nhất của gò má 270 X K Hai bên phía trên cằm 276 VII-VIII K Phía ngoài gò má 287 VIII-IX B Ngay dưới hai lỗ mũi 290 VII B Hai bên huyệt số 1 trên sống mũi 292 XI-XII G Ngang ụ cằm – sát phía ngoài cằm 293 XI-XII G-H 300 I E Phần cao của trán 301 I G 302 I H 303 I K 305 IX-X G-H 310 III C Phần thấp của cằm 312 IV-V O Giữa sống mũi – dưới huyệt 26 324 III-IV K 330 V-VI C 332 III D 333 II-III H 340 I B 341 I C 342 I O 347 X-XI B Trên đường dọc qua lỗ mũi – sát bờ trên của ụ cằm 348 O-I O Sát phần trán với mí tóc – dưới H.329 353 VI H 354 VI E 355 V-VI D 356 VIII H Trên gò má bên phải 357 VI D-E 358 VI K 360 III E 365 XII O Nơi chẻ đôi của ụ cằm 377 O C 379 O B 401 O-I O 405 II-III C Trên hai đầu lông mày- giữa trán 421 II D 422 II E 423 II G 432 VI-VII E-G Dưới mắt – giữa tuyến E -G 437 VIII-IX H 458 II-III H 461 X-XI K Trên đường ngang bờ môi dưới 467 VI-VII D-E Kết hợp với H.61 và H.491 thành tam giác đều. 477 III-IV B-C Phía Trên 2 góc trong của lông mày 481 VII-VIII G-H 491 VI-VII D Hai bên sườn mũi - ở giữa VI-VII 505 V-VI C 511 IX-X E 512 XII O 556 0 O Sát mí tóc trên tuyến 0 – trên H.126 557 0 O Nằm trong phần tóc trên H.556 558 0 G Trên đường  dọc qua giữa con ngươi – nằm sát mí tóc. 559 0 H Bên cạnh H. 558 560 0 E 461 III G 564 0 K Sát mí tóc, gần bên thái dương 565 VI D 567 II Q 630 VIII-IX B-C            B. Các huyệt hai bên mặt (bán diện) và vùng Tai Huyệt số Tuyến ngang Tuyến Dọc MÔ TẢ 0 VII P-Q Trên đường biên giữa bình tai và da mặt 9 X M Dưới gò má – ngang miệng 10 VIII-IX N 14 VIII-IX P-Q Bờ dưới dái tai và góc hàm 15 VIII-IX P-Q Đỉnh của hõm sâu nhất giữa xương chũm và x. hàm dưới sau dái tai 16 V P-Q 27 X L 28 VIII-IX M Phần trong gò má – ngang cánh mũi 30 VII-VIII L-M 33 VII-VIII M Trên gò má – trên H.28 57 V-VI P-Q Chỗ lõm nhất của khuyết  vành tai 60 VI M 62 XI M Dưới gò má – ngang cằm 79 VII-VIII P-Q Trên dáy tai 88 VI N-P 94 X P Trên xương quai xanh 95 IX-X P-Q 96 X N-P 130 V M Dưới thái dương – ngang khóe mắt 139 III-IV Q Trong tóc, phía trên tai 162 XI L 170 VI-VII Tai 180 IV M 191 II M-N Sát mí tóc hai bên thái dương 195 III M-N 245 IX - X N-P 274 VII-VIII P-Q 275 VIII-IX P 282 VII-VIII P Trước dáy tai 309 IX P-Q 319 III-IV L-M 343 XI-XII M Trên gờ xương hàm 344 XI-XII L-M 345 XI-XII L-M 346 XI-XII L 459 V-VI M-N 460 V M-N Trên thái dương 555 V N-P  Các huyệt : 14 – 15 – 54-55-56 – 200 – 201 – 202 – 203 – 204  nằm dọc theo phần giữa vành tai và phần trên xương quai xanh. (xem hình bán diện)     3.     Khai thông Huyệt đạo  Trước khi tiến hành điều trị theo các phác đồ, ta cần phải khai thông huyệt đạo bằng cách dò tìm điểm đau ( Sinh huyệt ) . Việc dò tìm sinh huyệt là tùy vào tình trạng bệnh. Ví dụ : Đau gan, ta dò vùng tam giác gan phản chiếu trên mặt. Sau khi đã phát hiện ra điểm đau ( Sinh huyệt) ta sẽ lăn, hơ , ấn… trên điểm đau đó, động tác này sẽ giúp khai thông huyệt đạo , vì theo nguyên lý ; Thống tắc bất thông ( Đau sẽ không thông ) Nếu không phải sinh huyệt, hay ấn vào không đau, thì huyệt đó đã được thông rồi – không cần tác động nữa – Thông tác bất thống (Thông rồi sẽ không đau nữa) .   Các huyệt đạo trên mặt (chính diện) Các huyệt hai bên mặt (bán diện) và vùng tai BẢNG PHÂN LOẠI HUYỆT LIÊN QUAN ĐẾN CÁC BỘ PHẬN TRONG CƠ THỂ 1/ Bảng Phân loại huyệt theo bộ phận : BỘ PHẬN HUYỆT ĐẦU 37, 50 - 0,19,26,51,87,103 Đỉnh Đầu 50,51,103  – 37, 87, 106, 126,189,365 Nửa bên đầu 41, 54, 55 , 3, 51, 100, 180, 184,235, 437 Sau đầu gáy 87, 106, 156,8, 26, 54, 55, 65, 100, 127, 188, 201, 267, 290. Mặt 60, 61 – 3, 37, 39, 57, 58 Trán 39, 51 – 37, 60, 61, 103, 106, 197 Mắt 16, 100, 102, 103, 130, 175, 421, 422 6, 12, 80, 106, 188, 196, 197, 330, 423 Tai 41, 45, 65, 179, 421, 0, 15, 57, 138, 145, 197, 235, 290, 232. Mũi 3, 19, 39, 61, 126, 377, 379 – 1, 7, 26, 50, 103, 106, 107, 108, 138, 184, 240, 467. Gờ mày 156, 467 Môi, Miệng 37, 39, 127 – 3, 8, 29, 53, 61, 226, 227, 228, 236 Cổ 8, 12, 19, 26 – 20, 106, 107, 290 NIÊM MẠC 3, 26, 61 – 13, 19, 79 NÃO – THẦN KINH 1, 8, 34, 65, 103, 124, 125, 126, 175, 197, 300 BỘ PHẬN HUYỆT NỘI TẠNG Lưỡi 57,79,312  – 8, 26, 60, 61, 109, 196 Răng 8, 188, 196 – 0, 3, 14, 16, 22, 26, 34, 38, 39, 45, 57, 60, 100, 127, 180, 300 Họng (thực quản) 14, 19,  61, 275 - 8, 26, 96, 109, 312 Phổi (Phế) 26, 28, 275,3, 13, 61, 109, 125, 128, 132, 267, 276, 279, 491. Bao tử (Vị) 19, 39, 50, 120, 121 -  5, 7, 34, 45, 54, 55, 61, 63, 64, 74, 113, 127, 310, 405, 421. Tụy Tạng (Tỳ) 38, 63 – 7, 17, 113 Lá lách (Tỳ) 37, 40  – 124, 132, 423, 481 Mật (Đởm) 41, 184 – 54, 55, 124, 139 Gan (Can)  50, 58 – 47, 70, 103, 197, 189, 233, 303, 356, 421, 423. Tim (Tâm bào) 8, 12, 34, 57, 59, 60, 87, 103, 106, 127, 269  20, 55, 107, 191 Ruột Non 22, 127, 236  – 8, 34, 29, 226, 227, 228 Ruột già (Đại trường) 38 – 9, 19, 97, 98, 104, 105, 143,510,561 TThận 0, 1, 17, 19, 45, 73, 219, 300 – 22, 29, 38, 43, 210, 290, 301, 302, 560 Hậu Môn 19, 50, 365 – 126, 127, 143 BỘ PHẬN HUYỆT CƠ QUAN SINH DỤC Dương vật 19, 53, 63  – 0, 1,23, 26, 37, 50, 174 Dịch hoàn 7, 113, 287 – 35, 65, 73, 156 Âm hộ - Âm Đạo 3, 19, 63 Tử cung 1, 19, 53  – 23, 61, 63, 174 Buồng trứng 7, 73, 113, 156 – 65, 210, 287, 347 Bọng đái 22, 85, 87 ; 3, 26, 29, 53, 60, 73, 126, 235, 290 BỘ PHẬN HUYỆT NGỰC – LƯNG – BỤNG Ngực 13, 189 – 3, 60, 73, 269, 467, 491 Vú 12, 60, 63,73 – 39, 59, 179, 283 Cột sống lưng 1, 143, 342 – 19, 63, 219,558,559,560 Thắt lưng 1, 342  – 0, 19, 21, 43, 45, 127, 210, 300, 341,560. Giữa hai bả vai 310, 360 – 332, 420, 421, 491, 562,565 Quanh rốn 222 – 0,29,53,63,113,127 Trên rốn 63, 53 – 7, 17, 19, 50, 58, 61, 113 BỘ PHẬN HUYỆT VAI - TAY Bả vai 310, 360, 477  – 0, 4, 13, 34, 38, 97, 98, 106, 107, 120, 139, 421 Khớp vai 88, 278 – 73, 65, 219, 354, 564 Cánh tay trên 97, 98, 99 – 0, 38, 51, 60, 267, 360. Khuỷu tay 98, 99  – 0, 28, 60, 73, 267, 360 Cổ tay 100 – 0, 41,70, 130, 131, 235 Các khớp ngón tay 19, 460 – 50, 60, 130. Bàn tay 460 - 60, 130 Ngón tay cái 3, 61, 180 Ngón tay trỏ 39, 319 – 100, 177 Ngón Tay giữa 38, 44 – 50, 195 Ngón tay áp út 29 – 185, 222, 459 Ngón tay út 60, 85, 191 - 0 BỘ PHẬN HUYỆT MÔNG – CHÂN Mông 210, 277  –91, 219, 377 Háng 64, 74 – 145 Đùi 17 – 3, 7, 19, 37, 38, 50, 133 Khoeo (Nhượng) 29  – 222 Đầu gối 9, 96, 197 – 39, 129, 156, 422 Cẳng chân 156 – 6, 50, 85,  96, 300 Cổ chân 310, 347 - 107 Bàn chân 34, 51 Gót chân 127, 461 – 107, 286, 310 Ngón Chân cái 254 – 97, 343 Ngón chân trỏ 255 – 34, 344 Ngón chân giữa  65 – 256, 246,240 Ngón chân áp út 257 – 240, 346 Ngón chân út 26, 292, 293         2/ Bảng phân loại huyệt theo triệu chứng TRIỆU CHỨNG HUYỆT Đau 16, 41, 34, 60, 85, 87 –  0, 14, 19, 37,38, 39, 50, 156 Nhức 39, 43, 45, 300  – 0, 17, 301, 302, 560 Tức lói 28, 38, 41, 189 – 0, 3, 120, 132, 269, 421 Ngứa 3, 17, 34, 41, 50, 61, – 0, 26, 38, 85, 124 Rát, xót 26, 61  – 3, 125 Nhột 26, 61 – 3, 50 Tê, mất cảm giác 37, 58, 60  – 40, 59 Chóng mặt 8, 19, 63 – 0, 15, 26, 50, 60, 65, 106, 127 Nghẽn nghẹt 14, 19, 61, 275 – 26, 39, 85, 87, 184, 312 Co giật 19, 59, 103 – 26, 63, 124. Run 45, 127 – 0, 6, 124, 300 Lờ đờ 19, 50, 127, 300 – 0, 1, 6, 22, 37, 62, 63, 73, 113 Nóng  3, 14, 15, 16, 26, 143, 180  - 13, 51, 85, 100, 130. Lạnh 6, 73, 127, 300 – 7, 8, 113 (Còn tiếp)  Kỳ tới: Phần III/ CÁC KỸ THUẬT ĐIỀU TRỊ TRONG DIỆN CHẨN